De muziek crisis (deel 1)

Moeten werknemers voortaan de koptelefoon inleveren bij de toegangspoort?

"Gij zult betalen". Auteurs- rechtenorganisatie BUMA/ STEMRA gaat het de komende maanden erg druk krijgen met dit eerste gebod voor overtreders van de Auteurswet van 1912. Zij kunnen namelijk geld eisen van elk bedrijf dat zijn medewerkers in het bedrijfsbelang toestaat naar muziek te luisteren op zijn of haar privé mp3-speler. Dat is althans het gevolg van een rechterlijk vonnis uit december 2008 dat vorige week is gepubliceerd.

Verweer

Het vonnis is geveld door de rechtbank in Zwolle en stamt al van december 2008. Eerder dat jaar was plaatbewerkingsbedrijf Suplacon door BUMA/STEMRA voor de rechter gedaagd. Reden is dat het bedrijf geen vergoeding betaald zou hebben voor muziek die afgespeeld werd op de werkvloer.

De directeur van Suplacon, Jellard Koers, voerde zelf het verweer namens zijn bedrijf. In dat verweer redeneerde Koers dat werknemers van Suplacon tijdens het werk naar muziek mogen luisteren. Of de daarvoor gebruikte radio's eigendom zijn van het bedrijf of van de werknemers was hem niet bekend. Maar aangezien niet iedereen dezelfde smaak heeft, zo zei hij, kiezen sommige medewerkers voor muziek op hun eigen mp3-speler.

Vonnis

De Zwolse rechtbank schrijft het volgende in haar vonnis:
4.1: "[…] De Hoge Raad heeft in zijn arrest van 1 juni 1979 (NJ 1979, 470) bepaald dat wanneer iemand uitsluitend ten eigen genoegen muziek ten gehore brengt, het feit dat er anderen zijn die deze muziek ook kunnen horen alleen dan zal kunnen meebrengen dat ten gehore brengen van de muziek als openbaarmaking in de zin van de Auteurswet 1912 moet worden beschouwd, als hij er een beroeps- of bedrijfsbelang of een soortgelijk belang bij heeft dat ook anderen dan hij zelf naar de muziek kunnen luisteren."

4.3: "De voorzieningenrechter is van oordeel dat uit het feit dat medewerkers van Suplacon tijdens werktijd naar muziek mogen luisteren, zelfs middels een i-Pod of mobiele telefoon, volgt dat Suplacon een bedrijfsbelang heeft dat zijn medewerkers naar muziek kunnen luisteren […] Er is dan ook sprake van een openbaarmaking van muziek in de zin van artikel 12 van de Auteurswet.""

Verbijstering

Juristen zijn verbijsterd over de uitspraak. ICT-jurist Arnoud Engelfriet noemt de uitspraak 'fout en onbegrijpelijk' en schrijft op zijn blog zelfs: "dit is te absurd voor woorden". Voor leken legt hij nog even de redenering uit die de rechter heeft aangehouden:

• medewerkers mogen tijdens werktijd naar muziek luisteren, zelfs middels een i-Pod of mobiele telefoon


• daarom heeft het bedrijf een bedrijfsbelang dat zijn medewerkers naar muziek kunnen luisteren


• dus is (er) sprake van een openbaarmaking

Hij verduidelijkt: "Een bedrijfsbelang hebben bij het laten luisteren naar muziek is nog niet hetzelfde als het werkelijk ten gehore brengen van muziek. Bij openbaar maken moet je toch echt iets doen om die muziek te laten horen." Op de website Ius Mentis (Latijn: '(het) recht van (de) geest') houdt Engelfriet een blog bij over ICT en recht, die ook voor leken erg goed leesbaar is.

Gelukkig wordt de muziek niet zo hard gehoord als hij gedraaid wordt. Tweakers.net berichtte later namelijk dat Auteursrechtenorganisatie Buma niet van plan is bedrijven om royalty's te gaan vragen als werknemers naar hun muziekspeler luisteren. In het artikel wordt Cees van Rij, directeur Juridische Zaken van Buma, geciteerd: "Het gaat erom dat een buitendienstmedewerker van ons muziek hoort als hij bij een bedrijf naar binnen loopt. Met een hoofdtelefoon is dat natuurlijk niet zo". Buma interpreteert daarmee de uitsprak van de Zwolse rechter anders dan Engelfriet en andere juristen: "De rechter bedoelde volgens ons dat het feit dat werknemers binnen het bewuste bedrijf naar muziek mochten luisteren, aangaf dat er een bedrijfsbelang was om de muziek openbaar te maken,"

Conclusies:

1. Voer nooit je eigen verweer


2. De rechterlijke macht heeft een les 'nieuwe' media nodig


3. Midden in de krediet crisis worden Nederlandse bedrijven bedreigd door een nog grotere 'muziek crisis'

Info:

• Frequently Asked Questions over exploitatie van het auteursrecht op de site van Ius Mentis.


• De complete uitspraak van de voorzieningenrechter.


• Artikel door ICT-jurist Arnoud Engelfriet: Werknemers mogen geen iPod meer op


• Interview met Menno Weij van SOLV Advocaten op BNR Nieuwsradio


• Artikel 'Toestaan iPod luisteren is openbaarmaking' op NUzakelijk.nl


• Artikel 'Buma gaat geen geld vragen voor gebruik iPods op werkvloer' op Tweakers.net.